Bijlage 2 Prikkelreductie

Prikkelreductie betekent letterlijk het terugbrengen van prikkels. Wanneer een pasgeborene te veel prikkels vanuit de omgeving krijgt wordt hij onrustig en prikkelbaar. Gevolg kan o.a. zijn dat de pasgeborene minder eet, minder slaapt, veel huilt, teveel afvalt. Prikkels kunnen een oorzaak van stress zijn. Stress bedreigt het prille bestaan en verstoort het slaap-waakritme.

Symptomen van vermoeidheid

Voor een pasgeborene is drie kwartier wakker zijn, inclusief de voeding al gauw genoeg. Signalen van vermoeidheid bij de pasgeborene kunnen zijn:

• bleek worden;
• geeuwen;
• in de ogen wrijven;
• jengelen;
• wegkijken (geen oogcontact maken); o overactief worden.

Zichtbare symptomen van stress:

• kortademigheid (apnoe); o blauw zien (cyanose);
• prikkelbaarheid;
• schrikreacties.

Niet zichtbare symptomen van stress:

• verhoogde bloeddrukdaling;
• daling van zuurstofgehalte in het bloed.

Prikkels zouden kunnen zijn

Te veel licht (gevolgen hiervan):

o slaap/waak cyclus en het biologisch ritme wordt verbroken met als gevolg een gestoorde groei door het vrijlaten van het groeihormoon;
o de actieve Remslaap stijgt waardoor meer bloeddrukschommelingen optreden en meer dalingen van het zuurstofgehalte in het bloed;
o beschadigingen van het hoornvlies.

Hoe kun je de lichtschade beperken:

• Dim de lichten;
• Bescherm tegen overmatig zonlicht;
• Gebruik ’s nachts kleinere lampjes en selectieve verlichting in de omgeving van de pasgeborene;
• Maak overdag gebruik van daglicht, ’s nachts zo donker mogelijk.

Te veel en/of te hard geluid

Voor volwassenen is de gevarengrens 80 decibel. Voor kinderen bestaat er nog geen grens. Vanaf 90 decibel ervaart het kind pijn met als gevolg stress. Mogelijke gevolgen:

• schrikreacties;
• onrust; waardoor de pasgeborene zal huilen met als gevolg verlies van energie en gewicht;
• op langere termijn kunnen afsluitmechanismen zichtbaar worden zoals wegdraaien van het hoofd. Later ontstaan communicatieproblemen doordat een kind zich zal afsluiten voor geluid -> eenzaamheid.

Hoe kun je geluid beperken?

• Beperk het aantal mensen in de kamer van de pasgeborene;
• Praat met gedempte stem;
• Zet de radio en televisie in het bijzijn van de pasgeborene uit;
• Vermijd mechanisch aangedreven speelgoed.

Een koude omgevingstemperatuur

• Houd de kamer koel en fris; 15 – 18°C;
• Geef de pasgeborene behaaglijke warmte, maar niet te warme slaapkleding.

Adviezen voor de verzorging van de pasgeborene

Bij handelingen die voor een kind stress betekenen stijgt de adrenalinespiegel. Als het nodig is dat sommige handelingen gebeuren dan:

• Bied comfort voor, tijdens en na de handelingen;
• Bundel activiteiten en werk snel door een goede voorbereiding;
• Voer indien mogelijk handelingen uit als het kind wakker is, anders laten slapen;
• Wanneer de pasgeborene wordt gedragen of opgetild, ondersteun het bekken en zorg ervoor dat een pasgeborene in een gebogen houding gedragen wordt.