1 17. Handeling Baden van de pasgeborene, versie 2.0

Doel

Het baden van de pasgeborene in een babybadje.

Aandachtspunten

• Voer voorafgaand aan het baden de algemene observatie van de pasgeborene uit¹, het baden is tevens een observatiemoment.
• Bij voorkeur de pasgeborene voor het voeden baden.
• Vooraf altijd het water met de elleboog controleren voor de juiste temperatuur.
• Indien er gebruik gemaakt wordt van badolie de pasgeborene niet vooraf inzepen.
• Gebruik alleen medicinale badolie, gewone babyolie lost niet op, de pasgeborene wordt er glibberig van en het risico bestaat dat de pasgeborene olie binnen krijgt.
• De pasgeborene wordt niet gebaad:
  • Bij een temperatuur van <36.5°C en >37.5°C.
  • Binnen een half uur na de voeding.
  • Bij (overmatige) icterus² en sufheid.
• Indien de pasgeborene niet in bad gaat kan hij/zij op de commode gewassen worden. Droog het gewassen lichaamsdeel gelijk af, dit om afkoeling te voorkomen.
• Was de haartjes van de pasgeborene pas in het badje, dit om onnodig afkoelen van de pasgeborene te voorkomen.
• Bij overmatige aanwezigheid van vernix tussen de bovenste diepe plooien van de schaamlipjes, dit pas verwijderen aan het einde van de verzorging, verder niets aan doen.
• Verwarmen van de kleertjes vindt alleen plaats door middel van de kruik!
• Na het baden de kamer ventileren d.m.v. het openen van het raam gedurende minimaal 15 minuten, de pasgeborene is hierbij niet in de kamer aanwezig.

Benodigdheden

• Aankleedkussen
• 3 hydrofiele luiers
• Warme kruiken
• Kleertjes
• Luier, eventueel extra luier (bij katoenen luier ook de luierinleg)
• Washand
• Omslagdoek
• Zeepvrije wasgel (alleen gebruiken bij de billen) of medicinale badolie
• Lotiondoekjes of water met watten
• Thermometer
• Bekkentje
• Watten
• Alcohol 70%
• Haarborsteltje/kammetje
• Eventueel gaasje
• Eventueel zalf
• Unster/weegschaal
• (Bad) emmer
• Babybadje

Werkwijze

Voorbereiding

• Breng ruim van tevoren de kamer op temperatuur (20°C/21°C);
• Verwarm de kleertjes om de kruik voor:
  • 1 hydrofielluier
  • Rompertje/hemdje
  • Pakje of broekje en shirt
  • Eventueel mutsje
  • Eventueel sokjes
• Gebruik de emmer om het badje te vullen, watertemperatuur 38°C. Plaats hierna de emmer onder het badje voor de vuile was;
• Leg een hydrofielluier in ruitvorm op het aankleedkussen met daar overheen de dubbelgevouwen hydrofiel (hoofd) luier vanuit het bedje;
• Was de handen volgens protocol;

Uitvoering

• Leg de pasgeborene op het aankleedkussen neer;
• Maak zo nodig de oogjes schoon, van buitenkant oogje naar neusje;
• Verwijder eventuele bloedresten in het haar. Breng een gaasje aan op een kammetje en trek dit voorzichtig door de haartjes, bloedresten blijven achter in het gaasje;
• Haal het gaasje van het kammetje en leg dit in het bekkentje;
• Kleed de pasgeborenen gedeeltelijk uit (onderlichaam), kleertjes in de emmer deponeren;
• Maak de luier los, laat deze liggen en maak de billen eventueel schoon;
• Temperatuur de pasgeborene en leg de thermometer in het bekkentje;
• Kleed de pasgeborene verder uit (bij uittrekken van het truitje, eerst het gezicht en dan het achterhoofd);
• Deponeer de kleertjes in de emmer;
• Weeg de pasgeborene;
• Was het gezichtje van de pasgeborene zonder wasgel;
• Was de oogjes van buiten naar binnen;
• Droog het gezichtje af om afkoeling te voorkomen;
• Doe wasgel op de washand;
• Was het onderlichaam, eerst de voorzijde, daarna de achterzijde;
• Deponeer de washand in de emmer;
• Was en/of spoel, in verband met snelle afkoeling de pasgeborene verder in het bad;
• Til het hoofdje met de rechterhand op;
• Laat het hoofdje op de linkerpols steunen;
• Pak met de linkerhand het bovenarmpje in de vorkgreep vast;
• Til met de rechterhand de billen op en pak het linkerbeen in vorkgreep vast;
• Til de pasgeborene op en laat de pasgeborene in het badje zakken;
• Laat voorzichtig de rechterhand los en spoel de pasgeborene af, met de rechterhand kunnen nu de haartjes worden gewassen en afgespoeld;
• Verwijder met de vrije hand de vieze hydrofielluier van het aankleedkussen;
• Til de pasgeborene op door met de rechterhand het linkerbeen in de vorkgreep vastpakken;
• Til de pasgeborene uit het bad en leg de pasgeborene op de schone luier op het aankleedkussen;
• Droog de pasgeborene af met de voorverwarmde hydrofielluier van boven naar beneden, lettend op het goed drogen/deppen van de huidplooien;
• Draai de pasgeborene op de buik, dep de rug/nekplooi droog;
• Controleer de huidplooien, opdat deze niet meer nat zijn, eventueel nog aanwezige vernix zoveel mogelijk laten zitten. Dit trekt vanzelf in de huid;
• Verwijder onderliggende luier, leg eventueel een droge hydrofielluier op de commode;
• Deponeer de afdroogluier in de emmer;
• Trek het hemdje/rompertje aan, controleer of de drukkertjes niet te heet zijn;
• Observeer de navel en verzorg deze wanneer dit nodig is;
• Doe de schone luier om;
• Trek de bovenkleding aan (eerst achterhoofd daarna het gezichtje);
• Borstel de haartjes, doe eventueel een mutsje op en leg de pasgeborene in de badcape.

Nazorg

• Ruim het wasgoed op;
• Leeg het bad m.b.v. de bademmer;
• Maak de thermometer schoon met een watje en alcohol;
• Maak het badje en bekkentje huishoudelijk schoon;
• Ventileer de kamer;
• Ruim gebruikte materialen op;
• Was de handen volgens protocol;
• Noteer observaties in het zorgdossier.

Complicaties

• Kans op vallen van de commode wanneer de pasgeborene alleen wordt gelaten.
• De pasgeborene kan verbranden wanneer het water te heet is.
• Bij het gebruik van ‘gewone’ olie in plaats van medicinale olie kan de pasgeborene uit de handen glibberen in het badje en daardoor onder water komen.
• De huid van de pasgeborene kan plaatselijk verbranden wanneer de drukkers te warm zijn geworden bij het voorverwarmen van de kleertjes.

---

¹ Zie Zorgprotocol Observatie en controle van de pasgeborene (KCKZ, 2020)
² Zie Zorgprotocol Signaleren en evalueren hyperbilirubinemie (KCKZ, 2020) en www.babyzietgeel.nl