1 K. Handeling Kraamvrouw wassen op bed en bed verschonen, versie 3.1

Doel

Het op een verantwoorde wijze wassen van de kraamvrouw en tegelijkertijd verschonen van het bed.

Aandachtspunten

• Stimuleer de kraamvrouw tot zelfzorg, maar ondersteun of help haar waar nodig.
• Temperatuur altijd vóór het wassen in verband met correcte meting.
• Let tijdens het uitvoeren van de handeling goed op de algemene toestand van de kraamvrouw (vooral direct na de partus).
• Indien de kraamvrouw niet heeft geürineerd na de partus, overleg met de verloskundige wat te doen m.b.t. het wassen/douchen.

Benodigdheden

• handschoenen
• plastic schort
• voor de controles:
  • thermometer
  • bekkentje
  • gaasje
  • alcohol
• voor het verschonen van het bed:
  • eventueel molton
  • hoeslaken/onderlaken
  • dekbedovertrek met dekbed/bovenlaken met deken
  • kussenslopen
  • celstofonderlegger/handdoek
  • wasmand
• voor het wassen van de kraamvrouw:
  • kom met water (± 37°C)
  • 2 handdoeken
  • 2 washandjes
  • schenkkan met water (±37°C)
  • po
  • 2 emmers (1 met vuilniszak)
  • eventueel wattenkom
  • toiletartikelen (deodorant, zeep, kam/borstel, eventueel tandenborstel/tandpasta)
  • kraamverband in pak
  • kleding of pyjama kraamvrouw
  • Bh en slip.

Werkwijze

 Voorbereiding

• Breng de slaapkamer op temperatuur, 20°C/22°C;
• Sluit de gordijnen en deuren;
• Overleg met de kraamvrouw welke kleding zij wil gaan dragen en welke deel van de zorg zij zelf kan uitvoeren;
• Leg materialen die direct nodig zijn binnen handbereik;
• Verschoon het dekbedovertrek of bovenlaken;
• Was de handen volgens protocol (zie handeling A Infectieziekten en hygiëne: Handen wassen);
• Doe het plastic schort voor;
• Houd handschoenen binnen handbereik (t.b.v. controles hechtingen, kraamverband en bebloede lichaamsdelen verzorgen).

 

Uitvoering

• Voer de controles uit (zie zorgprotocol Observatie en controle kraamvrouw)
• Haal de vrije helft van het bed af, rol het beddengoed op, vieze kant naar binnen;
• Maak het bed voor de helft op:
  • molton
  • hoeslaken/onderlaken
  • kussenslopen
• Vul de waskom met water op gewenste temperatuur;
• Laat de kraamvrouw de bovenkleding uitdoen;
• Deponeer het wasgoed in de daarvoor bestemde mand of emmer;
• Leg een handdoek over het bovenlichaam;
• Laat de kraamvrouw het gezicht wassen en afdrogen;
• Was de borsten (zonder zeep), armen (de arm die het verst verwijderd is, het eerst) en buik, of laat de kraamvrouw dit zelf doen, droog daarna af;
• Bedek het bovenlichaam opnieuw;
• Leg de handdoek onder de benen;
• Was de onderbenen en voeten en droog af (het been dat het verst is verwijderd eerst wassen);
• Verschoon het waswater, pak een schone handdoek en washand;
• Vul de schenkkan met lauw water;
• Laat de kraamvrouw op de rug liggen, kussen onder het hoofd;
• Trek handschoenen aan;
• Schuif de po onder de billen op een celstofonderlegger/handdoek. Laat de kraamvrouw urineren en laat haar zonodig alleen;
• Eventueel tijdens urineren water langs labia gieten;
• Verwijder bloedresten in vulvastreek met wattenbollen en water. Vulva spoelen door labia te spreiden en flinke straal water erover gieten;
• Haal de po weg;
• Dep de schaamstreek droog;
• Leg het kraamverband aan;
• Trek, indien de handschoenen vies zijn, nieuwe aan;
• Was bovenbenen en onderbuik en droog dit af;
• Laat de kraamvrouw op de zij, naar je toe, draaien laat hierbij de buik ondersteunen;
• Leg een handdoek achter de rug;
• Was en droog de rug;
• Was de billen en bilnaad en droog deze af;
• Leg het gebruikte en schone beddengoed tegen de rug van de kraamvrouw aan, zo ook een schone celstofonderlegger;
• Laat de kraamvrouw terugdraaien, hierbij weer de buik laten ondersteunen;
• Verwijder het gebruikte beddengoed en trek het schone beddengoed over het matras. Leg de celstofonderlegger recht;
• Trek de slip, met kraamverband erin, aan;
• Trek de handschoenen uit;
• Laat de kraamvrouw haar bovenkleding aantrekken:
  • bh (met eventueel borstkompressen)
  • kleding of pyjama

• Geef de kraamvrouw haar toiletartikelen voor verdere uiterlijke verzorging:
  • (eventueel) deodorant
  • borstel/kam
  • (eventueel) tandenborstel, tandpasta

• Stop het schone dekbed/deken in.

Nazorg

• Doe de gordijnen en de deur open;
• Maak alle gebruikte materialen huishoudelijk schoon en ruim dit op;
• Ruim het wasgoed op, behandel eventuele bloedvlekken (doe huishandschoenen aan);
• Was de handen volgens protocol (zie handeling A Infectieziekten en hygiëne: Handen wassen);
• Doe het schort af;
• Noteer bijzonderheden in het zorgdossier.

Complicaties

• Vloeien bij het geregeld van zijde wisselen.
• Door overmatig bloedverlies (fluxus) flauwvallen/shock.

---